TÓM TẮT LỊCH SỬ ĐẠI VIỆT TỪ NHÀ LÊ TỚI NHÀ NGUYỄN

Tóm tắt lịch sử Việt Nam từ nhà Lê tới nhà Nguyễn, chiến tranh nội bộ trải qua nhiều thế ký

Vào thế kỷ 15 khởi nghĩa Lam sơn Thành công và đánh đuổi quân Minh ra khỏi Đại Việt, Lê Lợi xưng đế và lập ra triều Lê Như nước Đại Việt bước vào thời kỳ phát triển cực Thịnh giai đoạn thịnh vượng kéo dài qua nhiều đời vua Chúa đến thế kỷ 16 thì nhà Lê mới bắt đầu suy yếu– năm 1527 một võ tướng là Mạc Đăng Dung nổi dậy Tiến Quyền và soán ngôi nhà Lê lập ra nhà Mạc.–  vị tướng cũ của nhà Lê là Nguyễn Kim bỏ chạy xuống phía Nam và lập một người dòng dõi họ Lê là Lê Duy Linh Lên Ngôi tập hợp các lực lượng chống lại nhà Mạc tại Tuyên quanh dòng họ Vũ nổi dậy và thành lập chính quyền lực chỉ được gọi là Chúa Bầu cùng hưởng ứng phong trào chống Mạc cùng Nguyễn Kim.Nguyễn Kim lúc này đã phái người đến Trung Quốc tố cáo Nhà Mạc cướp ngôi nhờ nhà Minh đem quân sang hỏi tội. Được tin như vậy Mạc Đăng Dung sai người mang thư sâng Vân Nam biện bạch và  giải thích rằng con cháu nhà Lê đã không còn ai, do Trước đây từng có công phò tá nên Mạc Đăng Dung kế thừa nhà Lê là xứng đáng, Lê Duy Minh là người không rõ là dòng họ lê.  được Nguyễn Kim đưa lên ngôi chỉ là giối trá, kèm theo bức Mạc Đăng Dung dùng rất nhiều vàng bạc mua bọn quan lại Vân Nam để chúng tâu lên vua Minh hướng có lợi cho mình. Yên ổn được chục năm thì Nhà Minh lại bắt đầu ra lệnh tập hợp quân đội để Nam tiến  đánh họ Mạc lúc này Mạc Đăng Dung đã có tuổi cao trai ông lại không may vừa mới mất Nếu chiến tranh nổ ra không chỉ triều đại của ông bị sụp đổ nhà đất nước cũng sẽ mất, trước tình thế ngàn cân treo sợi tóc ông đã phải tự chói mình đi gặp tướng minh để xin hòa để nhà minh không nhòm ngó tới đại Việt nữa tránh được mối họa sâm lăng.không lâu sau Nguyễn Kim bị ám sát chết con rể của ông là Trịnh Kiểm lên cầm quyền quân đội để khống chế hoàn toàn triệu chính, và giết con cả của Nguyễn Kim là Nguyễn Uông Em là Nguyễn Hoàng lo sợ đối tượng tiếp theo sẽ là mình nên xin vào trấn thủ Thuận Hóa. Trịnh Kiểm cho rằng đất ấy là nơi xa xôi và cằn cỗi đã chấp nhận.Nguyễn Hoàng rất được lòng dân nơi đây dần dần xây dựng cho mình một thế lực độc lập và không ngừng mở rộng lãnh thổ xuống phía nam. nhiều năm sau Trịnh kiểm mất,  Trịnh Tùng lên nắm đại quyền thao túng chiều chính phát động chiến dịch bắc phạt quy mô lớn. năm 1592 Trịnh Tùng  bắc phạt thành công đánh chiếm được thành Thăng Long.Để gửi được nhà Mặc chạy lên Cao Bằng .Bây giờ trinh Tùng mới tính tới cậu mình ở phía nam là Nguyễn Hoàng, triêu Nguyễn Hoàng đem quân ra bắc để dánh dẹp toàn quân nhà Mạc. sau đó giao cho Nguyễn Hoàng trách nhiệm ở lại trấn giữ Sơn Nam và không cho Quay về địa bàn của mình. Nguyễn Hoàng đóng quân ở Sơn Man được 8 năm nhưng cố tìm cách thoát khỏi nơi đây. bấy giờ chúa Bầu nhiên gửi cái Liên Minh với nhà Mạc cùng nhau hợp sức đánh Trịnh, nhân cơ hội Trịnh Kiểm đối phó Nguyễn Hoàng đã thành công chạy thẳng ra biển khi thoát phía nam. sau sự kiện này Nguyễn Hoàng phải gả con gái một mình là Ngọc Tú cho con trai của Tùng để làm dịu tình hình . vào năm 1627 mâu thuẫn giữa hai ngọn trịnh-nguyễn đã lên đỉnh điểm, lúc này cả chính Tùng và Nguyễn Hoàng đều đã mấtđời con là Trịnh Tráng lên thanh Trịnh Tùng và Nguyễn phúc Nguyên lên thay Nguyễn Hoàng.Trịnh Tráng lấy lý do Nguyễn Phúc Nguyên chậm nộp thuế lên huy động 200.000 Quân tiến đánh miền namBên Nguyễn Giao tiếp xúc với người châu Âu từ sớm nên đã mua được rất nhiều loại súng và Đại Phát hiện đại quân Trịnh thua tan tác và phải thu quân về trong thời gian từ 1627 đến tận 1672 hai bên giao chiến cả 7 lần nhưng chiến trường chủ yếu ở hai bờ sông Danh. hai bên đều có lợi thế và bất phân thắng bại và không thể tiêu diệt được nhau sau 45 năm chiến tranh ròng rã cả hai bên đều kiệt quệ về sức người và sức của nên phải chấp nhận hình chiến đất nước bị chia ra thành đàng trong và Đàng ngoài  vua Lê đã không còn quyền. tuy vậy Hai bên cùng mang danh nghĩa là thần tử của nhà Lê,  giúp vua Lê cai quản đất nước nên đằng trong và đằng ngoài vẫn được xem là lãnh thổ của Đại ViệtHọ Trịnh không thể tiến quân về phía nam nên đành tập trung lực lượng đánh tàn du nhà mạc ở Cao Bằng và Chúa Bầy ở Tuyên Quang củng cố địa bàn Bắc Bộ.Họ Nguyễn không thể tiến ra Thăng Long để tiêu diệt nhà Trịnh nên đã đem quân đi đánh chiêm Thành mở rộng bờ cõi về phương Nam.Chúa Trịnh và Chúa Nguyễn hai bên đều có những vị chúa tài giỏi nên ổn định được lãnh thổ suất hơn 100 năm 100 năm sau khi đình Chiến có một biến cố lớn xảy ra ở Đàng Trong làm xáo trộn và Đại Việt.anh em là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn nữ phát động khởi nghĩa ở Tây Sơn để chống lại Chúa Nguyễn quân Tây Sơn phát triển nhanh chóng nhờ có được sự ủng hộ rất lớn của dân chúng trong vùng năm 1773 khởi nghĩa,  quân Tây Sơn đánh đâu thắng đó thành công chiếm đóng được Thành Quy Nhơn sau đó nhanh chóng đánh xuống phía Nam kiểm soát vùng đất từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận Quân Trịnh ở phía bắc nhân cơ hội miền Nam rối loạn cũng đem quân đánh vào họ  Nguyễn không địch nổi kẻ thù từ 2 phía nên phải bỏ chạy từ đường biển và Gia Định.Quân trinh tiến xuống như  vũ bão và đánh bại quân Tây Sơn ở Quảng Nam. Nguyễn Nhạc xin giảng hòa với quân Trịnh Lấy danh nghĩa đầu hàng nhà Lê  Tiên Phong đi đánh xuống phía Nam, Chúa Trịnh bằng lòng và phong chức trong Nguyễn Nhạc,Tạm yên  Mạc mắt Tây Sơn tập trung lực lượng tiếp tục trinh phạt phía namNguyễn Huệ đem quân đánh vào Gia Định mất sống và sự hưởng xuống và sử tử chuýa Nguyễn truy sát các giao những thành viên còn lại trong Hoàng Tộc Một hoàng tôn tên là Nguyễn Phú Ánh may mắn thoát chết sau đó được một vị giáo sĩ người pháp giúp bỏ trốn sang đào thổ châu Lúc ấy anh chỉ mới 15 tuổi , sau khi đánh thắng quân Nguyễn. Nguyễn Nhạc tự xưng làm hoàng đế lập triều đại Tây Sơn đóng đô ở Quy Nhơn không bị ràng buộc bởi Chúa Trịnh nữa Nguyễn Phúc Anh văn đắt đầu quộc sống long đong vất vả nợ đến khi Nguyễn Huệ thu quân về Quy Nhơn thì Ánh trở lại Long Xuyên xây dựng lực lượng trang bị cho quân lính những vũ khí tiên tiến của Châu Âu phản công chiếm lại Gia Định tháng 1 năm 1780 Nguyễn Phúc Anh xưng vương chiêu mộ được rất nhiều lính đánh thuê Bồ Đào Nha và tàu chiến phương tây hiện đại sức mạnh của Nguyễn tăng lên đáng kể, một năm sau Ánh dùng đội quân này tấn công quân Tây Sơn, đến tận Phú Yên nhưng sau cũng phải rút chạy mình gặp phải một mình rất mạnh của Tây SơnCùng năm vua xiêm la là tách xin Cử đại tướng Chấp Tri chỉ huy quân sang đánh Nguyễn Anh. Nguyễn Anh sai tướng Nguyễn Hữu Thụy mang quân sang cứu quân Xiêm còn đang đánh nhau ở Chân Lạp vua Tách Xinh bị rối loạn tâm thần bắt giam vợ con củavợ con của Chất Tri,  ở Xiêm lại xảy ra bạo loạn Chất Tri phải hoài niệm với Nguyễn Hữu Thụy đế cứ nhau trong lúc hoạn nạn rồi rút quân về nước dẹt loại phản ứng tách xin. Chất Tri đoạt ngôi xưng là Vua Ra Ma 1 Xiến La, chính biến ở siêm khiến quan hệ giữa Chúa Nguyễn và Xiêm La thay đổi từ kẻ thù trở thành đồng minh. tháng 3 năm 1782 Nguyễn nhạc và Nguyễn Huệ lại xuất binh Nam tiếng Nguyễn Ánh ràn quân chống cự nhưng quân Tây Sơn ào ạt tiến tới Nguyễn Ánh thua trận liên tục phải trốn ra đảo Phú Quốc trong thời gian đó Nguyễn Ánh nhiều lần có việc người Pháp nhưng không có kết quả.  thế nên anh chuyển sang cầu nguyện riêng ra năm 1784 quân Xiêm gồm 5 vạn quân Thủy bộ với chân lạc hướng thẳng vào Gia Định không lâu sau đội quân viện binh này bị quân Tây Sơn đánh tan nát trong trận thủy chiến Rạch Gầm Xoài Mút, Nguyễn Ánh lại phải đào thoát sang xiêm tại Bắc Hà Chúa Trịnh Sâm bệnh mất con nhỏ Trịnh Cán mới 5 tuổi nên thay người con lớn là Trịnh Tông không bất mãn nên phát động binh biến lật đổ Chị Cán. nhận thấy Quân Trịnh ngày một suy yếu Dù chưa được lệnh của Nguyễn Nhạc Nguyễn Huệ quyết định đem quần Bắc chiến với danh nghĩa phù Lê, diệt Trịnh quân Trịnh chống trả yếu ớt rồi tan rã, Chúa Trịnh không được lòng dân phải bỏ thành Thăng Long chạy bị dân bắt đem nộp Tây Sơn trên đường áp giải Trịnh Tông  đã tự sát Nguyễn Huệ và thành Thăng Long yết kiến vua Lê Hiển Tông sau đó được phong làm uy Quốc công về danh nghĩa Nguyễn Huệ trao trả quyền hành lại cho vua Lê nhưng trong thực tế ông đã nắm toàn bộ chính quyền ở miền Bắc. nội bộ Tây Sơn bắt đầu lục đục chủ trương Nguyễn Nhạc tập trung tiêu diệt chúa Nguyễn chỉ cai trị tại miền Nam và giữ hòa bình với chúa Trịnh, nên việc Nguyễn Huệ tự ý đem quần bắc chiến  là trái ý Nguyễn Nhạc, mặt mặt khác Nguyễn Huệ lại xinh Nguyễn Nhạc cho cai quản thêm vùng đất Quảng Nam nhưng lại không được miễn nhiệm chấp thuận đầu năm 1787 Nguyễn Huệ đem 60.000 tiến đánh thành Quy Nhơn, Huệ Nã pháo tới tấp vào Thành Nguyễn Nhạc không trống được phải lên thành cầu em xin tha. Nguyễn Huệ vì tình cảm anh em trong nhà nên đã hòa giải với anh.Sau đó Nguyễn Nhạc phong Vương cho 2 người em mỗi người chia nhau giữ 1 khu vực Nguyễn Huệ là Bắc Bình Vương cai quản bắt đầu từ đèo Hải Vân chở xà Bắc đóng quân ở Phú XuânNguyễn nữ làm đông định Vương cai quản vùng đất gia đìnhNguyễn Anh nghe tin anh em Tây Sơn bất hòa  nhận ra cơ hội này và lập tức quay về nước triêu binh mãi , dưới sự Hậu thuẫn tài chính và người Pháp quân Nguyễn ngày càng lớn mạnh dễ dàng đánh bại quân Tây Sơn và tài chính Gia đình Nguyễn Lữ phải bỏ chạy về Thành Quy Nhơn vào mắt không lâu sau đóTại Bắc Hà mua lên lúc này là Lê Chiêu Thống vì muốn khôi phục quyền lực và Chấn Hưng nhà Lê nên đã bí mật gửi thư cầu cứu nhà thanh cuối năm 1788 Lấy danh nghĩa hồi phục triều đại nhà Lê 29 vạn quân Thanh do tôn Sĩ Nghị chỉ huy tiến vào chiếm đóng Thăng Long Nguyễn nhạc lúc này đã tỏ ra buông xuôi vì không thể kìm chế người em tài ba của mình ông thì bỏ tín hiệu và Chị xưng là Thanh Sơn vương nhưng hơi vì khí hậu cần Nguyễn Huệ em anh rất đại quân vực lấy Nam Bộ Nguyễn Huệ không thể vào Nam tham chiến với quân Thành đã trải qua biên giới nguy cơ khí và rõ ràng lớn và gấp khách hơn nên Nguyễn Huệ đã lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Quang Trung xuất quân diễn ra Bắc Hà với chiến lược hành quân thần tốc quân Tây Sơn Đã quét sạch 29 vạn quân Thanh Bằng hàng loạt trận đánh tập kích  Mai cực thần tốc và chớp nhoáng. sau cuộc chiến vua Lê Chiêu Thống Đã bỏ chạy sang Trung Quốc quanh Trung Trực thành nhà lãnh đạo tối cao của triều Tây Sơn và là đương kim hoàng đế duy nhất tại Việt Nam công cuộc thống nhất đất nước đã đến rất gần khi ông tập hợp lực lượng và lên kế hoạch tiến đánh Gia Định kế hoạch đang chuẩn bị giang dở thì ngày 16 tháng 9 năm 1792 vua Quang Trung đột ngột qua đời con là Nguyễn Quản toản còn nhỏ tuổi nên ngôiNguyễn Nhạc bị mất sau đó không có người lãnh đạo đủ năng lực nhà Tây Sơn nhanh chóng khủng hoảng và suy yếu giờ đây thế lực của Chúa Nguyễn đã trở nên rất mạnhQuân Nguyễn phát động chiến dịch bắc kiến quân Tây Sơn dã chống cự rồi mất dần đất đai đến giữa năm 1802 Ánh Tiến ra Bắc và chiếm được thăng long Quang Toản không giống trống đỡ nổi bỏ chạy và bị mất sau đó Quang Toản cùng những người con khác của Nguyễn Huệ  đều bị dùng cự hình ngũ mã phanh thâytriều đại Tây Sơn chính thức chấm dứt Nguyễn Ánh lên ngôi lập ra hoàng đế Nguyễn kết thúc cuộc nội chiến kéo dài nhiều thế kỷ Việt Nam bước sang trang sử mới

TÓM TẮT LỊCH SỬ ĐẠI VIỆT TỪ NHÀ LÊ TỚI NHÀ NGUYỄN Tóm tắt lịch sử Việt Nam từ nhà Lê tới nhà Nguyễn, chiến tranh nội bộ trải qua nhiều thế ký Vào thế kỷ 15 khởi nghĩa Lam sơn Thành công và đánh đuổi quân Minh ra khỏi Đại Việt, Lê Lợi xưng đế và lập ra triều Lê Như nước Đại Việt bước vào thời kỳ phát triển cực Thịnh giai đoạn thịnh vượng kéo dài qua nhiều đời vua Chúa đến thế kỷ 16 thì nhà Lê mới bắt đầu suy yếu – năm 1527 một võ tướng là Mạc Đăng Dung nổi dậy Tiến Quyền và soán ngôi nhà Lê lập ra nhà Mạc. – vị tướng cũ của nhà Lê là Nguyễn Kim bỏ chạy xuống phía Nam và lập một người dòng dõi họ Lê là Lê Duy Linh Lên Ngôi tập hợp các lực lượng chống lại nhà Mạc tại Tuyên quanh dòng họ Vũ nổi dậy và thành lập chính quyền lực chỉ được gọi là Chúa Bầu cùng hưởng ứng phong trào chống Mạc cùng Nguyễn Kim. Nguyễn Kim lúc này đã phái người đến Trung Quốc tố cáo Nhà Mạc cướp ngôi nhờ nhà Minh đem quân sang hỏi tội. Được tin như vậy Mạc Đăng Dung sai người mang thư sâng Vân Nam biện bạch và giải thích rằng con cháu nhà Lê đã không còn ai, do Trước đây từng có công phò tá nên Mạc Đăng Dung kế thừa nhà Lê là xứng đáng, Lê Duy Minh là người không rõ là dòng họ lê. được Nguyễn Kim đưa lên ngôi chỉ là giối trá, kèm theo bức Mạc Đăng Dung dùng rất nhiều vàng bạc mua bọn quan lại Vân Nam để chúng tâu lên vua Minh hướng có lợi cho mình. Yên ổn được chục năm thì Nhà Minh lại bắt đầu ra lệnh tập hợp quân đội để Nam tiến đánh họ Mạc lúc này Mạc Đăng Dung đã có tuổi cao trai ông lại không may vừa mới mất Nếu chiến tranh nổ ra không chỉ triều đại của ông bị sụp đổ nhà đất nước cũng sẽ mất, trước tình thế ngàn cân treo sợi tóc ông đã phải tự chói mình đi gặp tướng minh để xin hòa để nhà minh không nhòm ngó tới đại Việt nữa tránh được mối họa sâm lăng. không lâu sau Nguyễn Kim bị ám sát chết con rể của ông là Trịnh Kiểm lên cầm quyền quân đội để khống chế hoàn toàn triệu chính, và giết con cả của Nguyễn Kim là Nguyễn Uông Em là Nguyễn Hoàng lo sợ đối tượng tiếp theo sẽ là mình nên xin vào trấn thủ Thuận Hóa. Trịnh Kiểm cho rằng đất ấy là nơi xa xôi và cằn cỗi đã chấp nhận. Nguyễn Hoàng rất được lòng dân nơi đây dần dần xây dựng cho mình một thế lực độc lập và không ngừng mở rộng lãnh thổ xuống phía nam. nhiều năm sau Trịnh kiểm mất, Trịnh Tùng lên nắm đại quyền thao túng chiều chính phát động chiến dịch bắc phạt quy mô lớn. năm 1592 Trịnh Tùng bắc phạt thành công đánh chiếm được thành Thăng Long. Để gửi được nhà Mặc chạy lên Cao Bằng . Bây giờ trinh Tùng mới tính tới cậu mình ở phía nam là Nguyễn Hoàng, triêu Nguyễn Hoàng đem quân ra bắc để dánh dẹp toàn quân nhà Mạc. sau đó giao cho Nguyễn Hoàng trách nhiệm ở lại trấn giữ Sơn Nam và không cho Quay về địa bàn của mình. Nguyễn Hoàng đóng quân ở Sơn Man được 8 năm nhưng cố tìm cách thoát khỏi nơi đây. bấy giờ chúa Bầu nhiên gửi cái Liên Minh với nhà Mạc cùng nhau hợp sức đánh Trịnh, nhân cơ hội Trịnh Kiểm đối phó Nguyễn Hoàng đã thành công chạy thẳng ra biển khi thoát phía nam. sau sự kiện này Nguyễn Hoàng phải gả con gái một mình là Ngọc Tú cho con trai của Tùng để làm dịu tình hình . vào năm 1627 mâu thuẫn giữa hai ngọn trịnh-nguyễn đã lên đỉnh điểm, lúc này cả chính Tùng và Nguyễn Hoàng đều đã mất đời con là Trịnh Tráng lên thanh Trịnh Tùng và Nguyễn phúc Nguyên lên thay Nguyễn Hoàng. Trịnh Tráng lấy lý do Nguyễn Phúc Nguyên chậm nộp thuế lên huy động 200.000 Quân tiến đánh miền nam Bên Nguyễn Giao tiếp xúc với người châu Âu từ sớm nên đã mua được rất nhiều loại súng và Đại Phát hiện đại quân Trịnh thua tan tác và phải thu quân về trong thời gian từ 1627 đến tận 1672 hai bên giao chiến cả 7 lần nhưng chiến trường chủ yếu ở hai bờ sông Danh. hai bên đều có lợi thế và bất phân thắng bại và không thể tiêu diệt được nhau sau 45 năm chiến tranh ròng rã cả hai bên đều kiệt quệ về sức người và sức của nên phải chấp nhận hình chiến đất nước bị chia ra thành đàng trong và Đàng ngoài vua Lê đã không còn quyền. tuy vậy Hai bên cùng mang danh nghĩa là thần tử của nhà Lê, giúp vua Lê cai quản đất nước nên đằng trong và đằng ngoài vẫn được xem là lãnh thổ của Đại Việt Họ Trịnh không thể tiến quân về phía nam nên đành tập trung lực lượng đánh tàn du nhà mạc ở Cao Bằng và Chúa Bầy ở Tuyên Quang củng cố địa bàn Bắc Bộ. Họ Nguyễn không thể tiến ra Thăng Long để tiêu diệt nhà Trịnh nên đã đem quân đi đánh chiêm Thành mở rộng bờ cõi về phương Nam. Chúa Trịnh và Chúa Nguyễn hai bên đều có những vị chúa tài giỏi nên ổn định được lãnh thổ suất hơn 100 năm 100 năm sau khi đình Chiến có một biến cố lớn xảy ra ở Đàng Trong làm xáo trộn và Đại Việt. anh em là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn nữ phát động khởi nghĩa ở Tây Sơn để chống lại Chúa Nguyễn quân Tây Sơn phát triển nhanh chóng nhờ có được sự ủng hộ rất lớn của dân chúng trong vùng năm 1773 khởi nghĩa, quân Tây Sơn đánh đâu thắng đó thành công chiếm đóng được Thành Quy Nhơn sau đó nhanh chóng đánh xuống phía Nam kiểm soát vùng đất từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận Quân Trịnh ở phía bắc nhân cơ hội miền Nam rối loạn cũng đem quân đánh vào họ Nguyễn không địch nổi kẻ thù từ 2 phía nên phải bỏ chạy từ đường biển và Gia Định. Quân trinh tiến xuống như vũ bão và đánh bại quân Tây Sơn ở Quảng Nam. Nguyễn Nhạc xin giảng hòa với quân Trịnh Lấy danh nghĩa đầu hàng nhà Lê Tiên Phong đi đánh xuống phía Nam, Chúa Trịnh bằng lòng và phong chức trong Nguyễn Nhạc, Tạm yên Mạc mắt Tây Sơn tập trung lực lượng tiếp tục trinh phạt phía nam Nguyễn Huệ đem quân đánh vào Gia Định mất sống và sự hưởng xuống và sử tử chuýa Nguyễn truy sát các giao những thành viên còn lại trong Hoàng Tộc Một hoàng tôn tên là Nguyễn Phú Ánh may mắn thoát chết sau đó được một vị giáo sĩ người pháp giúp bỏ trốn sang đào thổ châu Lúc ấy anh chỉ mới 15 tuổi , sau khi đánh thắng quân Nguyễn. Nguyễn Nhạc tự xưng làm hoàng đế lập triều đại Tây Sơn đóng đô ở Quy Nhơn không bị ràng buộc bởi Chúa Trịnh nữa Nguyễn Phúc Anh văn đắt đầu quộc sống long đong vất vả nợ đến khi Nguyễn Huệ thu quân về Quy Nhơn thì Ánh trở lại Long Xuyên xây dựng lực lượng trang bị cho quân lính những vũ khí tiên tiến của Châu Âu phản công chiếm lại Gia Định tháng 1 năm 1780 Nguyễn Phúc Anh xưng vương chiêu mộ được rất nhiều lính đánh thuê Bồ Đào Nha và tàu chiến phương tây hiện đại sức mạnh của Nguyễn tăng lên đáng kể, một năm sau Ánh dùng đội quân này tấn công quân Tây Sơn, đến tận Phú Yên nhưng sau cũng phải rút chạy mình gặp phải một mình rất mạnh của Tây Sơn Cùng năm vua xiêm la là tách xin Cử đại tướng Chấp Tri chỉ huy quân sang đánh Nguyễn Anh. Nguyễn Anh sai tướng Nguyễn Hữu Thụy mang quân sang cứu quân Xiêm còn đang đánh nhau ở Chân Lạp vua Tách Xinh bị rối loạn tâm thần bắt giam vợ con của vợ con của Chất Tri, ở Xiêm lại xảy ra bạo loạn Chất Tri phải hoài niệm với Nguyễn Hữu Thụy đế cứ nhau trong lúc hoạn nạn rồi rút quân về nước dẹt loại phản ứng tách xin. Chất Tri đoạt ngôi xưng là Vua Ra Ma 1 Xiến La, chính biến ở siêm khiến quan hệ giữa Chúa Nguyễn và Xiêm La thay đổi từ kẻ thù trở thành đồng minh. tháng 3 năm 1782 Nguyễn nhạc và Nguyễn Huệ lại xuất binh Nam tiếng Nguyễn Ánh ràn quân chống cự nhưng quân Tây Sơn ào ạt tiến tới Nguyễn Ánh thua trận liên tục phải trốn ra đảo Phú Quốc trong thời gian đó Nguyễn Ánh nhiều lần có việc người Pháp nhưng không có kết quả. thế nên anh chuyển sang cầu nguyện riêng ra năm 1784 quân Xiêm gồm 5 vạn quân Thủy bộ với chân lạc hướng thẳng vào Gia Định không lâu sau đội quân viện binh này bị quân Tây Sơn đánh tan nát trong trận thủy chiến Rạch Gầm Xoài Mút, Nguyễn Ánh lại phải đào thoát sang xiêm tại Bắc Hà Chúa Trịnh Sâm bệnh mất con nhỏ Trịnh Cán mới 5 tuổi nên thay người con lớn là Trịnh Tông không bất mãn nên phát động binh biến lật đổ Chị Cán. nhận thấy Quân Trịnh ngày một suy yếu Dù chưa được lệnh của Nguyễn Nhạc Nguyễn Huệ quyết định đem quần Bắc chiến với danh nghĩa phù Lê, diệt Trịnh quân Trịnh chống trả yếu ớt rồi tan rã, Chúa Trịnh không được lòng dân phải bỏ thành Thăng Long chạy bị dân bắt đem nộp Tây Sơn trên đường áp giải Trịnh Tông đã tự sát Nguyễn Huệ và thành Thăng Long yết kiến vua Lê Hiển Tông sau đó được phong làm uy Quốc công về danh nghĩa Nguyễn Huệ trao trả quyền hành lại cho vua Lê nhưng trong thực tế ông đã nắm toàn bộ chính quyền ở miền Bắc. nội bộ Tây Sơn bắt đầu lục đục chủ trương Nguyễn Nhạc tập trung tiêu diệt chúa Nguyễn chỉ cai trị tại miền Nam và giữ hòa bình với chúa Trịnh, nên việc Nguyễn Huệ tự ý đem quần bắc chiến là trái ý Nguyễn Nhạc, mặt mặt khác Nguyễn Huệ lại xinh Nguyễn Nhạc cho cai quản thêm vùng đất Quảng Nam nhưng lại không được miễn nhiệm chấp thuận đầu năm 1787 Nguyễn Huệ đem 60.000 tiến đánh thành Quy Nhơn, Huệ Nã pháo tới tấp vào Thành Nguyễn Nhạc không trống được phải lên thành cầu em xin tha. Nguyễn Huệ vì tình cảm anh em trong nhà nên đã hòa giải với anh. Sau đó Nguyễn Nhạc phong Vương cho 2 người em mỗi người chia nhau giữ 1 khu vực Nguyễn Huệ là Bắc Bình Vương cai quản bắt đầu từ đèo Hải Vân chở xà Bắc đóng quân ở Phú Xuân Nguyễn nữ làm đông định Vương cai quản vùng đất gia đình Nguyễn Anh nghe tin anh em Tây Sơn bất hòa nhận ra cơ hội này và lập tức quay về nước triêu binh mãi , dưới sự Hậu thuẫn tài chính và người Pháp quân Nguyễn ngày càng lớn mạnh dễ dàng đánh bại quân Tây Sơn và tài chính Gia đình Nguyễn Lữ phải bỏ chạy về Thành Quy Nhơn vào mắt không lâu sau đó Tại Bắc Hà mua lên lúc này là Lê Chiêu Thống vì muốn khôi phục quyền lực và Chấn Hưng nhà Lê nên đã bí mật gửi thư cầu cứu nhà thanh cuối năm 1788 Lấy danh nghĩa hồi phục triều đại nhà Lê 29 vạn quân Thanh do tôn Sĩ Nghị chỉ huy tiến vào chiếm đóng Thăng Long Nguyễn nhạc lúc này đã tỏ ra buông xuôi vì không thể kìm chế người em tài ba của mình ông thì bỏ tín hiệu và Chị xưng là Thanh Sơn vương nhưng hơi vì khí hậu cần Nguyễn Huệ em anh rất đại quân vực lấy Nam Bộ Nguyễn Huệ không thể vào Nam tham chiến với quân Thành đã trải qua biên giới nguy cơ khí và rõ ràng lớn và gấp khách hơn nên Nguyễn Huệ đã lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Quang Trung xuất quân diễn ra Bắc Hà với chiến lược hành quân thần tốc quân Tây Sơn Đã quét sạch 29 vạn quân Thanh Bằng hàng loạt trận đánh tập kích Mai cực thần tốc và chớp nhoáng. sau cuộc chiến vua Lê Chiêu Thống Đã bỏ chạy sang Trung Quốc quanh Trung Trực thành nhà lãnh đạo tối cao của triều Tây Sơn và là đương kim hoàng đế duy nhất tại Việt Nam công cuộc thống nhất đất nước đã đến rất gần khi ông tập hợp lực lượng và lên kế hoạch tiến đánh Gia Định kế hoạch đang chuẩn bị giang dở thì ngày 16 tháng 9 năm 1792 vua Quang Trung đột ngột qua đời con là Nguyễn Quản toản còn nhỏ tuổi nên ngôi Nguyễn Nhạc bị mất sau đó không có người lãnh đạo đủ năng lực nhà Tây Sơn nhanh chóng khủng hoảng và suy yếu giờ đây thế lực của Chúa Nguyễn đã trở nên rất mạnh Quân Nguyễn phát động chiến dịch bắc kiến quân Tây Sơn dã chống cự rồi mất dần đất đai đến giữa năm 1802 Ánh Tiến ra Bắc và chiếm được thăng long Quang Toản không giống trống đỡ nổi bỏ chạy và bị mất sau đó Quang Toản cùng những người con khác của Nguyễn Huệ đều bị dùng cự hình ngũ mã phanh thây triều đại Tây Sơn chính thức chấm dứt Nguyễn Ánh lên ngôi lập ra hoàng đế Nguyễn kết thúc cuộc nội chiến kéo dài nhiều thế kỷ Việt Nam bước sang trang sử mới Tóm tắt lịch sử Việt Nam từ nhà Lê tới nhà Nguyễn, chiến tranh nội bộ trải qua nhiều thế ký Vào thế kỷ 15 khởi nghĩa Lam sơn Thành công và đánh đuổi quân Minh ra khỏi Đại Việt, Lê Lợi xưng đế và lập ra triều Lê Như nước Đại Việt bước vào thời kỳ phát triển cực Thịnh giai đoạn thịnh vượng kéo dài qua nhiều đời vua Chúa đến thế kỷ 16 thì nhà Lê mới bắt đầu suy yếu – năm 1527 một võ tướng là Mạc Đăng Dung nổi dậy Tiến Quyền và soán ngôi nhà Lê lập ra nhà Mạc. – vị tướng cũ của nhà Lê là Nguyễn Kim bỏ chạy xuống phía Nam và lập một người dòng dõi họ Lê là Lê Duy Linh Lên Ngôi tập hợp các lực lượng chống lại nhà Mạc tại Tuyên quanh dòng họ Vũ nổi dậy và thành lập chính quyền lực chỉ được gọi là Chúa Bầu cùng hưởng ứng phong trào chống Mạc cùng Nguyễn Kim. Nguyễn Kim lúc này đã phái người đến Trung Quốc tố cáo Nhà Mạc cướp ngôi nhờ nhà Minh đem quân sang hỏi tội. Được tin như vậy Mạc Đăng Dung sai người mang thư sâng Vân Nam biện bạch và giải thích rằng con cháu nhà Lê đã không còn ai, do Trước đây từng có công phò tá nên Mạc Đăng Dung kế thừa nhà Lê là xứng đáng, Lê Duy Minh là người không rõ là dòng họ lê. được Nguyễn Kim đưa lên ngôi chỉ là giối trá, kèm theo bức Mạc Đăng Dung dùng rất nhiều vàng bạc mua bọn quan lại Vân Nam để chúng tâu lên vua Minh hướng có lợi cho mình. Yên ổn được chục năm thì Nhà Minh lại bắt đầu ra lệnh tập hợp quân đội để Nam tiến đánh họ Mạc lúc này Mạc Đăng Dung đã có tuổi cao trai ông lại không may vừa mới mất Nếu chiến tranh nổ ra không chỉ triều đại của ông bị sụp đổ nhà đất nước cũng sẽ mất, trước tình thế ngàn cân treo sợi tóc ông đã phải tự chói mình đi gặp tướng minh để xin hòa để nhà minh không nhòm ngó tới đại Việt nữa tránh được mối họa sâm lăng. không lâu sau Nguyễn Kim bị ám sát chết con rể của ông là Trịnh Kiểm lên cầm quyền quân đội để khống chế hoàn toàn triệu chính, và giết con cả của Nguyễn Kim là Nguyễn Uông Em là Nguyễn Hoàng lo sợ đối tượng tiếp theo sẽ là mình nên xin vào trấn thủ Thuận Hóa. Trịnh Kiểm cho rằng đất ấy là nơi xa xôi và cằn cỗi đã chấp nhận. Nguyễn Hoàng rất được lòng dân nơi đây dần dần xây dựng cho mình một thế lực độc lập và không ngừng mở rộng lãnh thổ xuống phía nam. nhiều năm sau Trịnh kiểm mất, Trịnh Tùng lên nắm đại quyền thao túng chiều chính phát động chiến dịch bắc phạt quy mô lớn. năm 1592 Trịnh Tùng bắc phạt thành công đánh chiếm được thành Thăng Long. Để gửi được nhà Mặc chạy lên Cao Bằng . Bây giờ trinh Tùng mới tính tới cậu mình ở phía nam là Nguyễn Hoàng, triêu Nguyễn Hoàng đem quân ra bắc để dánh dẹp toàn quân nhà Mạc. sau đó giao cho Nguyễn Hoàng trách nhiệm ở lại trấn giữ Sơn Nam và không cho Quay về địa bàn của mình. Nguyễn Hoàng đóng quân ở Sơn Man được 8 năm nhưng cố tìm cách thoát khỏi nơi đây. bấy giờ chúa Bầu nhiên gửi cái Liên Minh với nhà Mạc cùng nhau hợp sức đánh Trịnh, nhân cơ hội Trịnh Kiểm đối phó Nguyễn Hoàng đã thành công chạy thẳng ra biển khi thoát phía nam. sau sự kiện này Nguyễn Hoàng phải gả con gái một mình là Ngọc Tú cho con trai của Tùng để làm dịu tình hình . vào năm 1627 mâu thuẫn giữa hai ngọn trịnh-nguyễn đã lên đỉnh điểm, lúc này cả chính Tùng và Nguyễn Hoàng đều đã mất đời con là Trịnh Tráng lên thanh Trịnh Tùng và Nguyễn phúc Nguyên lên thay Nguyễn Hoàng. Trịnh Tráng lấy lý do Nguyễn Phúc Nguyên chậm nộp thuế lên huy động 200.000 Quân tiến đánh miền nam Bên Nguyễn Giao tiếp xúc với người châu Âu từ sớm nên đã mua được rất nhiều loại súng và Đại Phát hiện đại quân Trịnh thua tan tác và phải thu quân về trong thời gian từ 1627 đến tận 1672 hai bên giao chiến cả 7 lần nhưng chiến trường chủ yếu ở hai bờ sông Danh. hai bên đều có lợi thế và bất phân thắng bại và không thể tiêu diệt được nhau sau 45 năm chiến tranh ròng rã cả hai bên đều kiệt quệ về sức người và sức của nên phải chấp nhận hình chiến đất nước bị chia ra thành đàng trong và Đàng ngoài vua Lê đã không còn quyền. tuy vậy Hai bên cùng mang danh nghĩa là thần tử của nhà Lê, giúp vua Lê cai quản đất nước nên đằng trong và đằng ngoài vẫn được xem là lãnh thổ của Đại Việt Họ Trịnh không thể tiến quân về phía nam nên đành tập trung lực lượng đánh tàn du nhà mạc ở Cao Bằng và Chúa Bầy ở Tuyên Quang củng cố địa bàn Bắc Bộ. Họ Nguyễn không thể tiến ra Thăng Long để tiêu diệt nhà Trịnh nên đã đem quân đi đánh chiêm Thành mở rộng bờ cõi về phương Nam. Chúa Trịnh và Chúa Nguyễn hai bên đều có những vị chúa tài giỏi nên ổn định được lãnh thổ suất hơn 100 năm 100 năm sau khi đình Chiến có một biến cố lớn xảy ra ở Đàng Trong làm xáo trộn và Đại Việt. anh em là Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn nữ phát động khởi nghĩa ở Tây Sơn để chống lại Chúa Nguyễn quân Tây Sơn phát triển nhanh chóng nhờ có được sự ủng hộ rất lớn của dân chúng trong vùng năm 1773 khởi nghĩa, quân Tây Sơn đánh đâu thắng đó thành công chiếm đóng được Thành Quy Nhơn sau đó nhanh chóng đánh xuống phía Nam kiểm soát vùng đất từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận Quân Trịnh ở phía bắc nhân cơ hội miền Nam rối loạn cũng đem quân đánh vào họ Nguyễn không địch nổi kẻ thù từ 2 phía nên phải bỏ chạy từ đường biển và Gia Định. Quân trinh tiến xuống như vũ bão và đánh bại quân Tây Sơn ở Quảng Nam. Nguyễn Nhạc xin giảng hòa với quân Trịnh Lấy danh nghĩa đầu hàng nhà Lê Tiên Phong đi đánh xuống phía Nam, Chúa Trịnh bằng lòng và phong chức trong Nguyễn Nhạc, Tạm yên Mạc mắt Tây Sơn tập trung lực lượng tiếp tục trinh phạt phía nam Nguyễn Huệ đem quân đánh vào Gia Định mất sống và sự hưởng xuống và sử tử chuýa Nguyễn truy sát các giao những thành viên còn lại trong Hoàng Tộc Một hoàng tôn tên là Nguyễn Phú Ánh may mắn thoát chết sau đó được một vị giáo sĩ người pháp giúp bỏ trốn sang đào thổ châu Lúc ấy anh chỉ mới 15 tuổi , sau khi đánh thắng quân Nguyễn. Nguyễn Nhạc tự xưng làm hoàng đế lập triều đại Tây Sơn đóng đô ở Quy Nhơn không bị ràng buộc bởi Chúa Trịnh nữa Nguyễn Phúc Anh văn đắt đầu quộc sống long đong vất vả nợ đến khi Nguyễn Huệ thu quân về Quy Nhơn thì Ánh trở lại Long Xuyên xây dựng lực lượng trang bị cho quân lính những vũ khí tiên tiến của Châu Âu phản công chiếm lại Gia Định tháng 1 năm 1780 Nguyễn Phúc Anh xưng vương chiêu mộ được rất nhiều lính đánh thuê Bồ Đào Nha và tàu chiến phương tây hiện đại sức mạnh của Nguyễn tăng lên đáng kể, một năm sau Ánh dùng đội quân này tấn công quân Tây Sơn, đến tận Phú Yên nhưng sau cũng phải rút chạy mình gặp phải một mình rất mạnh của Tây Sơn Cùng năm vua xiêm la là tách xin Cử đại tướng Chấp Tri chỉ huy quân sang đánh Nguyễn Anh. Nguyễn Anh sai tướng Nguyễn Hữu Thụy mang quân sang cứu quân Xiêm còn đang đánh nhau ở Chân Lạp vua Tách Xinh bị rối loạn tâm thần bắt giam vợ con của vợ con của Chất Tri, ở Xiêm lại xảy ra bạo loạn Chất Tri phải hoài niệm với Nguyễn Hữu Thụy đế cứ nhau trong lúc hoạn nạn rồi rút quân về nước dẹt loại phản ứng tách xin. Chất Tri đoạt ngôi xưng là Vua Ra Ma 1 Xiến La, chính biến ở siêm khiến quan hệ giữa Chúa Nguyễn và Xiêm La thay đổi từ kẻ thù trở thành đồng minh. tháng 3 năm 1782 Nguyễn nhạc và Nguyễn Huệ lại xuất binh Nam tiếng Nguyễn Ánh ràn quân chống cự nhưng quân Tây Sơn ào ạt tiến tới Nguyễn Ánh thua trận liên tục phải trốn ra đảo Phú Quốc trong thời gian đó Nguyễn Ánh nhiều lần có việc người Pháp nhưng không có kết quả. thế nên anh chuyển sang cầu nguyện riêng ra năm 1784 quân Xiêm gồm 5 vạn quân Thủy bộ với chân lạc hướng thẳng vào Gia Định không lâu sau đội quân viện binh này bị quân Tây Sơn đánh tan nát trong trận thủy chiến Rạch Gầm Xoài Mút, Nguyễn Ánh lại phải đào thoát sang xiêm tại Bắc Hà Chúa Trịnh Sâm bệnh mất con nhỏ Trịnh Cán mới 5 tuổi nên thay người con lớn là Trịnh Tông không bất mãn nên phát động binh biến lật đổ Chị Cán. nhận thấy Quân Trịnh ngày một suy yếu Dù chưa được lệnh của Nguyễn Nhạc Nguyễn Huệ quyết định đem quần Bắc chiến với danh nghĩa phù Lê, diệt Trịnh quân Trịnh chống trả yếu ớt rồi tan rã, Chúa Trịnh không được lòng dân phải bỏ thành Thăng Long chạy bị dân bắt đem nộp Tây Sơn trên đường áp giải Trịnh Tông đã tự sát Nguyễn Huệ và thành Thăng Long yết kiến vua Lê Hiển Tông sau đó được phong làm uy Quốc công về danh nghĩa Nguyễn Huệ trao trả quyền hành lại cho vua Lê nhưng trong thực tế ông đã nắm toàn bộ chính quyền ở miền Bắc. nội bộ Tây Sơn bắt đầu lục đục chủ trương Nguyễn Nhạc tập trung tiêu diệt chúa Nguyễn chỉ cai trị tại miền Nam và giữ hòa bình với chúa Trịnh, nên việc Nguyễn Huệ tự ý đem quần bắc chiến là trái ý Nguyễn Nhạc, mặt mặt khác Nguyễn Huệ lại xinh Nguyễn Nhạc cho cai quản thêm vùng đất Quảng Nam nhưng lại không được miễn nhiệm chấp thuận đầu năm 1787 Nguyễn Huệ đem 60.000 tiến đánh thành Quy Nhơn, Huệ Nã pháo tới tấp vào Thành Nguyễn Nhạc không trống được phải lên thành cầu em xin tha. Nguyễn Huệ vì tình cảm anh em trong nhà nên đã hòa giải với anh. Sau đó Nguyễn Nhạc phong Vương cho 2 người em mỗi người chia nhau giữ 1 khu vực Nguyễn Huệ là Bắc Bình Vương cai quản bắt đầu từ đèo Hải Vân chở xà Bắc đóng quân ở Phú Xuân Nguyễn nữ làm đông định Vương cai quản vùng đất gia đình Nguyễn Anh nghe tin anh em Tây Sơn bất hòa nhận ra cơ hội này và lập tức quay về nước triêu binh mãi , dưới sự Hậu thuẫn tài chính và người Pháp quân Nguyễn ngày càng lớn mạnh dễ dàng đánh bại quân Tây Sơn và tài chính Gia đình Nguyễn Lữ phải bỏ chạy về Thành Quy Nhơn vào mắt không lâu sau đó Tại Bắc Hà mua lên lúc này là Lê Chiêu Thống vì muốn khôi phục quyền lực và Chấn Hưng nhà Lê nên đã bí mật gửi thư cầu cứu nhà thanh cuối năm 1788 Lấy danh nghĩa hồi phục triều đại nhà Lê 29 vạn quân Thanh do tôn Sĩ Nghị chỉ huy tiến vào chiếm đóng Thăng Long Nguyễn nhạc lúc này đã tỏ ra buông xuôi vì không thể kìm chế người em tài ba của mình ông thì bỏ tín hiệu và Chị xưng là Thanh Sơn vương nhưng hơi vì khí hậu cần Nguyễn Huệ em anh rất đại quân vực lấy Nam Bộ Nguyễn Huệ không thể vào Nam tham chiến với quân Thành đã trải qua biên giới nguy cơ khí và rõ ràng lớn và gấp khách hơn nên Nguyễn Huệ đã lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Quang Trung xuất quân diễn ra Bắc Hà với chiến lược hành quân thần tốc quân Tây Sơn Đã quét sạch 29 vạn quân Thanh Bằng hàng loạt trận đánh tập kích Mai cực thần tốc và chớp nhoáng. sau cuộc chiến vua Lê Chiêu Thống Đã bỏ chạy sang Trung Quốc quanh Trung Trực thành nhà lãnh đạo tối cao của triều Tây Sơn và là đương kim hoàng đế duy nhất tại Việt Nam công cuộc thống nhất đất nước đã đến rất gần khi ông tập hợp lực lượng và lên kế hoạch tiến đánh Gia Định kế hoạch đang chuẩn bị giang dở thì ngày 16 tháng 9 năm 1792 vua Quang Trung đột ngột qua đời con là Nguyễn Quản toản còn nhỏ tuổi nên ngôi Nguyễn Nhạc bị mất sau đó không có người lãnh đạo đủ năng lực nhà Tây Sơn nhanh chóng khủng hoảng và suy yếu giờ đây thế lực của Chúa Nguyễn đã trở nên rất mạnh Quân Nguyễn phát động chiến dịch bắc kiến quân Tây Sơn dã chống cự rồi mất dần đất đai đến giữa năm 1802 Ánh Tiến ra Bắc và chiếm được thăng long Quang Toản không giống trống đỡ nổi bỏ chạy và bị mất sau đó Quang Toản cùng những người con khác của Nguyễn Huệ đều bị dùng cự hình ngũ mã phanh thây triều đại Tây Sơn chính thức chấm dứt Nguyễn Ánh lên ngôi lập ra hoàng đế Nguyễn kết thúc cuộc nội chiến kéo dài nhiều thế kỷ Việt Nam bước sang trang sử mới